Uyumayan Bebek

Yenidoğan bebek, doğumdan sonraki ilk birkaç saat içinde genellikle uyanıktır; sonra derin uykuya dalar. Yenidoğan bebekler her ne kadar çok uyusalar da uyku sırasında sık sık uyanırlar. Bunun nedeni uykularının REM uykusu (hızlı göz hareketleri) olmasıyla ilişkilidir.

Yenidoğanın uyku paterni
Bebek hızlı göz hareketleri döneminde çok fazla hareket eder ve uykusu sık sık kesintiye uğrar. Özellikle gece boyunca huzursuz sesler çıkarabilir. Bebek büyüdükçe uyku paterni de olgunlaşır. Daha az REM uykusu, daha çok derin uyku periyotları başlar. Bebeği uykudan uyandırmak güçleşir. Bebek derin uyku periyotları sırasında bile ara sıra huzursuz sesler çıkarabilir ancak bunlar kısa sürelerle olur. Bazı bebekler geceleri uykuda mırıldanır ve her mırıldanmada uyanıp, her seferinde kucak ister. Böyle bir durumda ağlaması uzun süre devam ederse onu kucağa almak uygundur. Daha ileriki aylarda bebekte ani uyanma ve ağlama görülürse ve bu ağlama diş çıkarma ve yorgunluk gibi nedenlerle değilse; ateş, ishal, iştah kaybı gibi belirtilerin varlığına bakılır. Şikayetler devam ederse doktora başvurmak gerekir.
Yenidoğan bebeklerin devamlı uyudukları zannedilmesine rağmen bazı bebeklerin çok zor uyudukları görülür. Günde ortalama 16,5 saat uyuması beklenen bir yenidoğan bebeğin 12 saat ile 22 saat arasında değişen bir süre uyuduğu görülür. Bu durum her bebeğin farklı bir uyku süreci olmasından kaynaklanır. Bu sürecin alt veya üst sınırında uyuyan bebeklerin anormal kabul edilmemesi gerekir. Bazı bebekler aynen erişkinler gibi uykuya daha az veya daha çok düşkün olabilir. Her zaman hatırlanması gereken, bebeğin belli bir zamanda yapması gereken belli bir şeyi olmadığıdır. Bir bebek sağlıklıysa, özellikle erken aylardaki bir bebekse uyku düzeninin bozukluğundan endişelenmemek gerekir. Özellikle anne bebeğini emziriyorsa, bebeğe uyku alışkanlığı edindirmeye çalışmak emzirme olayını ve bebeğin büyümesini olumsuz etkileyebilir. Annesini emerek beslenen bebeklerin, mamayla biberonla beslenen bebeklere göre daha sık beslenme ihtiyacı duyduğu -ki bu sıklık ilk 3-6 ay içinde 2-4 saatte bir olabilir – akılda tutulmalıdır. Gece boyunca sık uyanan, zor uyutulabilen veya uykuya dalma güçlüğü çeken bebeklerde uyku disiplinine çok erken başlamak bebeğin özgüven kazanmasında gecikme nedeni olabilir; gelecekteki ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir. Uyku disiplininin genelde altıncı aydan itibaren oluşturulması önerilmektedir.

Gece gündüz farkı
Bu arada yenidoğan bebeklerin gece ile gündüz arasındaki ayrımın farkına varabilmesi için bir zaman geçmesi gerektiğini, bebeklerin çevrede ışık farklarının olmadığı ana rahminde dokuz ay kaldıkları için dış dünyaya uyumda biraz zorlanabilecekleri akılda tutulmalıdır. Bu farkı yenidoğan bebek birkaç gün veya birkaç haftada öğrenir. Bu geçişi hızlandırmak için bebeğin gün içindeki uyku süresinin 3-4 saatlik periyotlarla sınırlandırılması; eğer, bu süre gündüz vakti aşılmışsa bebeğin yavaşça uyandırılması, onunla konuşulması, gazının çıkarılması, oyuncaklarıyla ilgisinin çekilmesi; yani onun uyanık tutulmaya çalışılması uygun olur.
Bebekte hala uyku sorunu devam ediyorsa gündüzle gece arasındaki farkın ona vurgulanması gerekebilir. Gündüzleri bebeğin dışarıda gezdirilmesi, odanın daha aydınlık tutulması; geceleri de bunun tersinin uygulanması, odanın daha loş tutulması, bebekle oynayarak uykusunun açılmaması, kısık sesle konuşulması, ninni söylenmesi gece-gündüz farkının anlaşılmasında yardımcı olur.
Uygun uyuma ortamı
Bebeklerin uyurken tüm seslerin yok edilmesi, mutlak gürültüsüz ortam oluşturulmaya çalışılması da her bebek için geçerli değildir; tersine onun ileride uyku sorunu yaşamasına yol açabilir. Aslında müzikli bir oyuncak sesi, arka plandaki doğal ortam sesleri, hafif sesli televizyon veya müzik sesi gibi sesler bebeklerin daha huzurlu uyumasını mutlak sessizliğe göre daha kolaylaştırır; çünkü bebek daha doğmadan, anne karnında iken bu sesleri duyarak uyumaktadır. Bebeğin doğumdan sonraki dönemde ses ve gürültü toleransı her bebeğe göre değişmektedir.
Bebeğin daha iyi uyuyabilmesi için uygun bir uyuma yeri olup olmadığı değerlendirilmelidir. Bazı bebekler geniş yatak yerine, anne rahmini anımsatan daha küçük bir yatak veya beşiği tercih edebilir.
Yumuşak ses tonları bebeği rahatlatmaktadır. Ninni söylemek, kısık sesle bebekle konuşmak önerilmektedir. Oda ısısının aşırı sıcak veya soğuk olmaması, bebeğin uyuması için çok önemlidir. Yatma saatine doğru bebeğe kısa bir duş aldırmak, beslemek, altını temizleyip gazını çıkarmak ve onu okşamak bir bebeğin uykuya dalabilmesini kolaylaştıracak basit ama önemli noktalardır.